New Balance markasının bazı ayakkabı modellerinde domuz derisi kullanıldığı iddiaları, tüketiciler arasında büyük bir tartışma başlattı. Özellikle dini hassasiyetleri olan vatandaşlar, bu durumun haram olup olmadığını merak ediyor. Ticaret Bakanlığı'nın devreye girmesiyle olay daha da büyüdü ve markaya para cezası kesildi. Peki, domuz derisi kullanmak gerçekten haram mı? İşte tüm detaylar...

New Balance'a Domuz Derisi Cezası

Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, New Balance'ın bazı ayakkabılarında domuz derisi kullanılmasına rağmen bu bilginin açıkça belirtilmemesi nedeniyle markaya 1 milyon 730 bin lira idari para cezası uyguladı. Bakanlık, tüketicilerin yanıltıldığı ve yeterli bilgilendirme yapılmadığı gerekçesiyle bu kararı aldı.

Yapılan incelemelerde, firmanın internet sitesi üzerinden satışa sunduğu bazı ürünlerde domuz derisi kullanıldığı halde bu bilginin açıkça paylaşılmadığı tespit edildi. Bu durum, özellikle dini hassasiyetleri olan tüketicilerin tepkisine yol açtı.

Domuz Derisi Haram mı, Helal mi?

Domuz derisi kullanmanın dini açıdan hükmü, uzun yıllardır tartışılan bir konu. İslam dininde, Kur'an-ı Kerim'de domuz etinin haram olduğu açıkça belirtilmiştir. Ancak, domuz derisi ve diğer ürünlerinin kullanımı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.

Kur'an-ı Kerim'de haram kılınan hayvan kökenli gıdalar içinde açıkça ismi belirtilen tek hayvan domuzdur (Bakara, 2/173; Maide, 5/3; Enam, 6/145; Nahl, 16/115). Ayetlerde “domuzun etinin” vurgulanması, bu hayvandan beklenilen en önemli yararın etine yönelik olması nedeniyledir.

Fıkıh literatüründe domuzun yalnızca etinden değil, kemikleri ve yağı da dahil olmak üzere bütün cüzlerinden faydalanmanın haram olduğu açıkça anlatılıyor. Domuzdan kaçınmanın kapsamı konusunda ulaşılan görüş birliğini Cessas, “ümmetin domuzla ilgili ayetlerin metninde ittifak ettiği gibi, muhtevası ve yorumlanmasında da ittifak ettiği” tespitiyle vurgulamaktadır.

• Hanefi Mezhebi: Domuzun tüm parçalarının necis (pis) olduğunu ve kullanılamayacağını savunur.
• Şafii Mezhebi: Domuzun derisinin tabaklanarak temizlenemeyeceğini ve kullanılamayacağını belirtir.
• Maliki Mezhebi: Domuzun derisinin tabaklandıktan sonra kullanılabileceği yönünde bazı görüşler bulunmaktadır.
• Hanbeli Mezhebi: Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte, genel eğilim domuz derisinin kullanılmaması yönündedir.

Sadece domuz kılının deri vb. mamullerin dikişi için kullanılabileceği, bazı fıkıhçılar tarafından bir takım çekincelerle birlikte kabul görmüştür (Cessas, Ahkamü’l-Kur’an, I, 153; III, 296-297; Kasani, Bedaiu’s-sanai, I, 63; İbn Kudame, el-Muğni, I, 109).

Alternatifler Mevcutken Domuz Derisi Kullanımı Caiz mi?

Günümüzde ise pek çok alternatif helal maddeler bulunuyor. Bunun için domuz derisinden veya kılından; ayakkabı veya giysi yapmak, fırça veya dikiş ipi imal etmek ve bu tür ürünleri kullanmak, bunların alım satımını yapmak da caiz değildir.

New Balance'ın bu skandalı, tüketicilerin ürün içerikleri konusunda daha bilinçli olması gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Dini hassasiyetleri olan vatandaşlar, ürün alırken içerik bilgilerini dikkatlice incelemeli ve şüphe duydukları durumlarda markayla iletişime geçmelidir.