Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ilk kez Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) verilerini yayımlayarak Türkiye'deki yaşlı nüfusun yaşlılık sürecini ne kadar etkin geçirdiğini gözler önüne serdi. Peki, bu endeks ne anlama geliyor ve Türkiye bu konuda nasıl bir performans sergiliyor? İşte tüm detaylar...

Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) Nedir?

Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE), yaşlı nüfusun yaşlılık sürecini ne kadar etkin geçirdiğini belirlemek amacıyla Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) tarafından geliştirilmiş bir ölçüttür. Bu endeks, dört ana bileşenden oluşur:

• İstihdama Katılabilme: Yaşlı bireylerin iş gücüne katılım oranları.
• Topluma Katılabilme: Sosyal aktivitelere, gönüllülük faaliyetlerine ve eğitime katılım düzeyleri.
• Bağımsız, Sağlıklı ve Güvenli Yaşayabilme: Sağlık hizmetlerine erişim, yaşam koşulları ve güvenlik.
• Aktif Yaşlanma İçin Kapasite ve Elverişli Ortama Sahip Olabilme: Eğitim seviyesi, teknolojiye erişim ve destekleyici sosyal çevre.

AYE ve bileşenleri 0 ile 100 arasında bir değer alır. Endeks ve bileşen değerlerinin yüksek olması, toplumdaki yaşlı bireylerin daha etkin bir yaşlılık hayatı geçirdiklerine işaret eder.

Türkiye'nin Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) Değeri

TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin AYE genel endeks değeri 2023 yılında 28,7 iken 2024'te 29,7'ye yükseldi. Bu, Türkiye'nin yaşlı nüfusunun aktif yaşlanma konusunda bir miktar ilerleme kaydettiğini gösteriyor. Ancak, UNECE tarafından 2018 yılı için Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri için yayımlanmış olan 36,8 değeriyle kıyaslandığında, Türkiye'nin hala kat etmesi gereken önemli bir mesafe olduğu görülüyor.

Bu veriler, Türkiye'nin yaşlı nüfusunun daha aktif ve sağlıklı bir yaşam sürmesi için yapılması gerekenleri açıkça ortaya koyuyor. Özellikle istihdam, sosyal katılım ve sağlık hizmetlerine erişim konularında iyileştirmeler yapılması, yaşlıların yaşam kalitesini artırabilir ve ülkenin genel AYE değerini yükseltebilir.

Aktif Yaşlanma Neden Önemli?

Aktif yaşlanma, bireylerin yaşlılık dönemlerinde de topluma katkıda bulunmaya devam etmeleri, sağlıklı ve bağımsız bir yaşam sürmeleri anlamına gelir. Bu durum, hem bireylerin yaşam kalitesini artırır hem de toplumun genel refahına katkıda bulunur. Aktif yaşlanma, yaşlıların bilgi ve deneyimlerini genç nesillere aktarmalarına, ekonomik faaliyetlere katılmalarına ve sosyal bağlarını güçlendirmelerine olanak tanır.

Türkiye gibi genç bir nüfusa sahip ülkelerde, yaşlı nüfusun aktif yaşlanması, demografik değişimlerin getirdiği zorluklarla başa çıkmada önemli bir rol oynayabilir. Yaşlıların aktif olarak topluma katılması, sosyal güvenlik sistemleri üzerindeki yükü azaltabilir ve ekonomik büyümeye katkıda bulunabilir.

TÜİK'in açıkladığı bu veriler, Türkiye'nin yaşlı nüfusunun aktif yaşlanma konusunda daha fazla desteklenmesi gerektiğini gösteriyor. Yapılacak iyileştirmelerle yaşlıların yaşam kalitesi artırılabilir ve ülkenin genel refahına önemli katkılar sağlanabilir. Unutmayalım ki, yaşlılık sadece bir dönem değil, hayatın değerli bir parçasıdır ve herkesin aktif, sağlıklı ve mutlu bir şekilde yaşlanma hakkı vardır.