ABD Yüksek Mahkemesi, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın bağımsız federal kurumların üst düzey yetkililerini görevden alma girişimlerine karşı Federal Rezerv Sistemi'ni (Fed) koruyucu bir karar aldı. Bu karar, Trump'ın görevden aldığı Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu üyesi Gwynne Wilcox ve Merit Sistemleri Koruma Kurulu üyesi Cathy Harris'in kısa süreliğine işlerine geri dönmesine izin veren bir temyiz mahkemesi kararını tersine çevirdi.

Fed'in Bağımsızlığı Korundu Mu?

Demokrat üyeler Wilcox ve Harris, Trump'ın kendilerini görevden almasına izin verilmesi durumunda Fed Başkanı Jerome Powell'ın ve Fed'in bağımsızlığının zarar göreceğini savunmuşlardı. Yüksek Mahkeme'nin bu kararı, Fed'in bağımsızlığı konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi. Mahkeme, Fed'i "benzersiz bir yapıya sahip, yarı özel bir kurum" olarak nitelendirdi.

Trump'ın faiz oranlarını düşürmediği için sık sık eleştirdiği Fed Başkanı Powell ile ilgili çelişkili açıklamaları kafa karışıklığına neden olmuştu. Bir yandan Powell'ın görevine son verilmesi gerektiğini savunurken, diğer yandan onu kovma niyetinde olmadığını belirtmişti.

Kararın Potansiyel Etkileri

Mahkeme, davanın henüz erken aşamada olması nedeniyle Wilcox ve Harris davalarında nihai bir karar vermediğini açıkladı. Ancak çoğunluk, başkanın bazı istisnalar dışında, yürütme yetkisini kullanan memurları "sebepsiz yere görevden alabileceğini" belirtti. Bu karar, Fed'i korusa da, Trump'ın Federal Ticaret Komisyonu ve Federal İletişim Komisyonu da dahil olmak üzere diğer kurumlardaki yetkilileri görevden alma yetkisini güçlendirebilir.

Bu noktada, ABD'deki kurumların yapısını ve işleyişini anlamak önemlidir. İşte bazı temel bilgiler:

• Federal Rezerv Sistemi (Fed): ABD'nin merkez bankasıdır. Para politikasını belirler ve bankacılık sistemini düzenler.
• Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu (NLRB): Çalışanların sendikalaşma haklarını korur ve işverenlerle çalışanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözer.
• Merit Sistemleri Koruma Kurulu (MSPB): Federal çalışanların haklarını korur ve federal kurumlar içindeki suiistimalleri soruşturur.
• Federal Ticaret Komisyonu (FTC): Tüketicileri korur ve rekabeti teşvik eder.
• Federal İletişim Komisyonu (FCC): Radyo, televizyon, telefon ve internet gibi iletişim araçlarını düzenler.

Bu kurumların bağımsızlığı, ekonominin ve demokrasinin sağlıklı bir şekilde işlemesi için kritik öneme sahiptir. Yüksek Mahkeme'nin kararı, bu bağımsızlığın korunması adına önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.

Kararın Sonuçları ve Geleceği

Yüksek Mahkeme'nin bu kararı, ABD'deki siyasi ve ekonomik dengeler üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Fed'in bağımsızlığının korunması, para politikasının siyasi etkilerden uzak bir şekilde belirlenmesini sağlayarak ekonomik istikrarı destekleyebilir. Ancak kararın diğer kurumlardaki yetkililerin görevden alınma yetkisini güçlendirmesi, bu kurumların bağımsızlığı konusunda endişelere yol açabilir. Önümüzdeki dönemde, bu kararın etkileri yakından takip edilecek ve ABD'deki kurumların bağımsızlığı konusundaki tartışmalar devam edecektir.